Kiến trúc Đình Làng Việt

Hình ảnh Cây đa – Bến nước – Sân Đình đã ăn sâu vào tâm thức của người Việt từ hàng ngàn năm, một không gian bình dị gắn liền với đời sống sinh hoạt của người dân miền nông nghiệp lúa nước. Không gian và Kiến trúc Đình làng là minh chứng cho tài nghệ xây dựng của ông cha ta, từ việc chọn địa điểm, quy hoạch hòa lẫn với thiên nhiên, dưới bóng mát rặng cây, soi bóng nước bên hồ, tận dụng hết ưu việt thiên nhiên cho đến hình thức kiến trúc, tỉ lệ, vật liệu, màu sắc phù hợp với thẩm mỹ, điều kiện xây dựng địa phương.

Đình làng Đình Bảng, Bắc Ninh 1700-1736 (Nguồn https://vi.wikipedia.org/wiki/Đình)

Có thể nói Đình làng công trình kiến trúc cổ truyền độc đáo của Việt Nam, bảo tồn khá trọn vẹn những đặc điểm nghệ thuật kiến trúc độc đáo, tính dân tộc đậm đà sắc thái dân gian.

1.CHỨC NĂNG:

+ Đình làng là nơi thờ thành hoàng và cũng là trung tâm sinh hoạt cộng đồng của làng – 1 đơn vị cư trú của xã hội Việt nam trước Cách mạng tháng 8.

+ Ở Đình làng thường diễn ra các hoạt động: Phân chia công điền thổ, giải quyết tranh chấp, thu thuế, ăn khao…hội làng, biểu diễn hát múa dân gian, rước lễ…

2. LƯỢC SỬ:

Theo tự điển Hán Việt của Thiều Chửu, Trần Văn Chánh, Nguyễn Quốc Hùng.

Đình(亭) là Cơ quan hành chính cấp cơ sở đời Tần, Hán, nhà Hán chia đất cứ mười dặm (khoảng 5km) là một đình, mười đình là một làng, nên người coi việc làng là đình trưởng 亭長, tức lí trưởng bây giờ.

Từ Đình này thuộc bộ Đầu, để phân biệt với từ Đình thuộc bộ khác, tuy đồng âm nhưng khác nghĩa.

Từ Đình này ghép một số từ khác như:

• Quá nhai đình: Cái đình, bên đường làm nhà cho khách qua lại trọ.
• Lương đình: Kiến trúc có mái nhưng không có tường chung quanh, thường cất ở vườn hoa hoặc bên đường, cho người ta ngắm cảnh hoặc nghỉ ngơi.
• Vọng đình: Chòi canh gác dùng để quan sát tình hình quân địch.

Đình Tây Đằng, Ba vì, Hà tây, 1583 (Nguồn https://vi.wikipedia.org/wiki/Đình)

ĐÌNH LÀNG VIỆT: Theo một số tài liệu, Đình bắt nguồn là trạm dừng nghỉ chân của Vua quan từ thời Lý, sau đấy còn được treo các pháp lệnh vua ban thời Lê sơ, đến thời Trần thêm chức năng thờ cúng Phật, dần đần nó phát triển thành một loại hình kiến trúc công cộng dân gian để cho các hoạt động của làng xã vừa thờ cúng Thành hoàng.

+ Thế kỷ 16, thời Mạc đã gây dựng được nhiều Đình lớn như Đình Thụy Phiêu – Ba vì, Tây Đằng- Ba vì-Hà tây, Thổ hà, Lỗ Hạnh-Bắc giang.

+ Từ thời Lê trung Hưng thế kỷ 17, kiến trúc đình làng phát triển rầm rộ khắp các làng xã với sự đóng góp của quần chúng nhân dân và sáng tác tập thể. Một số đình thời kỳ này như Đình Thổ tang- Vĩnh phúc, Đình Hương canh – Vĩnh phúc, Đình Hoàng Xá – Hà tây, Thổ hà, Phù lão…

Đình Thổ Tang, Vĩnh Phúc, thế kỷ 17 (https://vi.wikipedia.org/wiki/Đình)

+ Thế kỷ 18 – thời Lê mạt việc xây dựng đình làng có giảm sút do hoàn cảnh xã hội nhưng vẫn xuất hiện những đình quy mô, trang trí tinh xảo như Đình Chu quyến, đình Đình Bảng- Bắc Ninh, Nhân lý- Hải Dương, Thạch lỗi – Hải Dương.

+ Thế kỷ 19, dưới thời vua Gia Long, cũng xây dựng một số đình lớn như Tam tảo- Hà bắc, An đông – Quảng ninh… nhưng về kiến trúc và điêu khắc đã giảm sút đi nhiều. Dưới thời vua Minh mạng thì chuyển sang kết cấu xây vôi gạch, ít dùng gỗ, chỉ có ở miền núi dùng gỗ là chính.

ĐÌnh Lưu Khê, Quảng Ninh, 1882 (Nguồn https://vi.wikipedia.org/wiki/Đình)

3. BỐ CỤC TỔNG THỂ

3.1 Vị trí, địa điểm:

Gắn liền với khu ở của dân làng, thuận đường nối với các ngõ, thôn, thế đất thoáng đãng, tuân theo nguyên tắc địa lý phong thủy, phía trước thoáng đãng nhìn ra sông nước, có hồ nước thiên nhiên hoặc nhân tạo theo nguyên tắc “Tụ thủy”.

Vị trí đình So (Nguôn https://mytour.vn/location/1662-dinh-so.html)

3.2 Bố cục, Các công trình thành phần của Đình Làng.

+ Đình có thể là một công trình độc lập hay một quần thể kiến trúc, cũng có khi kết hợp với chùa thờ Phật, đền miếu tạo thành một quần thể lớn.

+ Các công trình được Bố cục đối xứng qua trục chính chạy dài.

+ Phát triển qua nhiều thời kỳ. Thời sơ khai ban đầu chỉ có Đại đình hình chữ nhật và hồ bán nguyệt, sau đó phát triển quy mô hơn có nhiều thành phần hơn.

Mô hình phát triển đình dạng sơ khai (Nguồn Nguyễn Trường Giang, 2015)

+ Những Đình lớn quy mô đầy đủ gồm: Đại đình, hậu cung, Tiền tế, Tả vu hữu vu, ngoài ra có thể thêm các nhà phụ trợ.

+ Ngoài ra còn có Cổng và phía trước Đình làng thường có sân rộng, hồ nước, cây xanh… để có thể tập hợp đông người những ngày lễ hội…

Đại đình – hậu cung tạo thành một trục chính. Hai bên có thêm nhà Hữu, tả vu đối xứng hai bên. Phía trước cửa Đại Đình thường có hai trụ phía trước.

Mô hình phát triển đình quy mô đầy đủ (Nguồn Nguyễn Trường Giang, 2015)

Đại Đình: Là nơi hành lễ sinh hoạt công cộng, hành chính... nên cần không gian và diện tích lớn, trang trọng, bề thế.

- Các Đại đình thường có 5, 7 gian.

- Mái Đại đình có hai dạng: Dạng bốn mái và dạng hai mái, tường xây bịt hai trái (loại này có niên đại muộn hơn).

- Những Đình có niên đại sớm thường không có tường hay vách gỗ bao quanh.

- Đại đình ban đầu có dạng chữ Nhất, về sau hậu cung phát triển lùi phía sau tạo thành hình chữ Đinh, Công.

- Sàn thường có ba mức cốt thể hiện sự phân cấp thứ hạng về ngôi thứ hay tuổi tác của làng thôn Việt Nam khi tế lễ hay hội hè… Cốt thấp nhất cách mặt đất khoảng 40-60 cm, có lẽ vì lý do cách ẩm.

Đình dạng bốn mái (trái) và dạng hai mái (phải). (Nguồn: https://vi.wikipedia.org/wiki/Đình)

Đình Chu Quyến dạng 4 mái (Nguồn https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C3%ACnh_Chu_Quy%E1%BA%BFn)

Đình Bảng Môn, Hậu lộc, Thanh hóa (Nguồn Hữu Ngôn, http://vanhien.vn/news/bang-mon-dinh-nghe-thuat-kien-truc-va-cham-khac-40418)

Hậu cung

Là nơi thờ Thành hoàng làng, giữ các vật thiêng, không gian không lớn lắn nhưng kín đáo, trang nghiêm thường được đóng không cho mọi người vào.

Đình Tiền Lệ, Hoài Đức, Hà Nội (nguồn Kiều Nhung, http://www.baoxaydung.com.vn/news/vn/van-hoa-the-thao/net-kien-truc-co-doc-dao-cua-dinh-tien-le.html)

- Ban đầu thường nằm gian chính giữa, phía sau từ cột Cái và cột quân của Đình. Sau này phát triển thành dạng chuôi vồ, lùi ra sau Đại đình tạo thành chữ Đinh hoặc nối với Đại đình bằng một nhà cầu gọi là ống muống tạo thành hình chữ Công.

- Thành hoàng thường là nhân thần có công với làng hay địa phương như: Lý Bí, Triệu Quang Phục, Trần Hưng Đạo... hay một nhân vật theo truyền thuyết như Thánh Tản Viên, hoặc có khi là ông tổ một dòng họ, một nghề thủ công truyền thống.

Phương đình (Tiền Tế): Thường có kích thước và quy mô nhỏ hơn Đại đình, MB chữ nhật hay hình vuông và đa số không có cửa vách bao quanh. Phải đến cuối thế kỷ 17 mới xuất hiện nhà Tiền tế và xuất hiện nhiều vào thế kỷ 19.

Phương Đình làng Lệ Mật (Nguồn https://vi.wikipedia.org/wiki/Đình)

Tả vu, hữu vu :(Nhà hành lang bên trái và bên phải): Là không gian có mái che, không có tường bao xung quanh, nếu có cũng không cũng chỉ bao xung quanh, mặt chính để hở.

4. KIẾN TRÚC, BỘ KHUNG KẾT CẤU GỖ CỦA ĐÌNH LÀNG

4.1. Kiến trúc:

+ Nhìn từ phía ngoài mái đình có tỉ lệ đồ sộ, chiếm 2/3 chiều cao CT, 4 góc xòe rộng, uốn lượn nhẹ nhàng, đặt trên hệ cột to khỏe, vững chắc.

Các thành phần của đình (Nguồn tác giả tổng hợp trên tài liệu)

+ Bờ nóc hơi võng, có khi hai đầu nhô cao vút ra ngoài như hình con thuyền lớn. Trên 2 đầu bờ nóc được đắp hình con Kìm Lạc long thủy quái, ở giữa bờ nóc hình lưỡng long chầu nguyệt (hình thức này sang thời Nguyễn mới thịnh hành), bờ chảy đắp các con xô Lân, phượng…kết hợp với đầu đao cong vút tạo nên những nét duyên dáng nhưng không kém phần khỏe khoắn cho Đình.

Đình Thổ Tang, Vĩnh phúc

+ Các cột thường để mộc, bào nhẵn, cũng có những Đình làng cột Cái được sơn son thiếp vàng, trang trí rồng mây.

4.2. Bộ Khung kết cấu gỗ Đình làng:

Các cấu kiện của đình (Nguồn tác giả tổng hợp dựa trên các tài liệu)

+ Hệ kết cấu gỗ, liên kết bằng mộng: Cột, xà, kẻ, bảy, bộ vì kèo Chồng giường hay giá chiêng, hoặc giá chiêng kết hợp chồng giường.

+ Không gian Đình lớn, Bộ Vì gồm 6 hàng cột lớn đứng thẳng trên các bệ đá bằng sức nặng của mái và các mối liên kết mà không cần móng.

+ Khoảng cách các cột xác định theo số lượng khoảng hoành. Kiểu Thượng tam -hạ tứ (trên 3 dưới 4 ), Thượng tứ – hạ ngũ, Thượng ngũ – hạ ngũ.

+ Vì nóc có hình tam giác cân đặt trên hai cột cái, vì nách có hình tam giác vuông đặt trên cột cái và cột quân. Khoảng cách cách hoành qui ước là a, thì chiều cao b = 2/3a, đường xiên c hay còn gọi là khoảng chảy.

Nguồn Viện Bảo tồn di tích, 2017

Nguồn Viện Bảo tồn di tích, 2017

• Tính đơn giản, hài hòa, linh động tính điển hình và tính tiêu chuẩn thấy rõ trong bộ khung gỗ chịu lực của công trình.
• Bộ khung kết cấu gỗ khớp nối bằng mộng cực kỳ linh hoạt, có thể tháo dỡ lắp ở vị trí mới.

Bộ vì nóc Giá Chiêng – chồng Rường này thường thấy từ thế kỷ 16 trở về trước (Nguồn Viện Bảo tồn di tích, 2017)

5. ĐỀ TÀI TRANG TRÍ

+ Trang trí khéo léo và tinh tế, trang trí để làm đẹp các thành phần cấu tạo chứ không trang trí thừa thãi, khéo léo lồng ghép yếu tố văn hóa, thiên nhiên, ước nguyện vào đề tài trang trí.

Trang trí cấu kiện đầu dư đỡ câu đầu được chạm hình rồng ở Đình làng Chu Quyến. Nguồn Viện Bảo tồn di tích, 2017

+ Nơi tập trung các tác phẩm điêu khắc độc đáo, văn hóa dân gian. Đề tài thông thường là long, ly, quy, phượng (tứ linh) hay thông, mai, cúc, trúc (tứ quý), đặc biệt là hình ảnh về hoạt cảnh dân gian, những hình ảnh thân thuộc ở làng quê.

+ Các chủ đề dân gian, sinh hoạt làng quê được thể hiện theo quan niệm tạo hình dân gian giàu tính tượng trưng và ước lệ. Không quan tâm đến tỷ lệ cơ thể cân đối, miễn sao truyền được cái “thần” của nhân vật. Nhưng tổng thể tác phẩm lại là sự hài hoà cân đối hợp lý về mặt bố cục, hình khối, đường nét.

Chủ đề Uống rươu, đình Ngọc Canh, Vĩnh Phúc. (Nguồn Phạm Thị Chỉnh, 2013)

Chủ đề Uống rươu, đình Ngọc Canh, Vĩnh Phúc. Nguồn

Ví dụ, chủ đề “Uống rượu” ở đình Ngọc Canh, Vĩnh phúc thể hiện một cuộc rượu với một tinh thần nho nhã. Đường nét mềm mại, hình khối nhẹ nhàng. Chủ đề “Đánh Cờ” khéo tạo ra sự thay đổi giữa mảng nổi, mảng chìm giữa hình và nền, giữa đặc và rỗng một cách hợp lý tạo nên một bố cục thoáng nhưng rất chặc chẽ, rõ ràng. (Phạm Thị Chỉnh, 2013).

Chạm khắc ở Bảy, Hoa văn Đầu rồng từ thời Trần, ở Đình làng Tây Đằng.
(Nguồn Viện Bảo tồn di tích, 2017)

Trong Đình làng Tây Đằng các bức chạm khắc mô tả sống động một quy trình khép kín cuộc sống của người Việt cổ, từ thủa sơ khai với hoạt động săn bắt, hái lượm, thuần hóa động vật hoang dã (hình tượng voi đi cày) đến cảnh đấu tranh chống giặc giã, sau đó đất nước thanh bình (hình ảnh người chồng ngồi chải tóc cho vợ dưới gốc cau), trai tráng luyện tập võ nghệ, nhân dân nô nức trong lễ hội đua thuyền đến cảnh cha mẹ, ông bà xum vầy, thầy đồ dạy học biểu tượng cho sự chăm lo tới thế hệ sau…

Sự tài tình của các bậc tiền nhân chính là ở chỗ toàn bộ hơn 1.300 chi tiết chạm khắc gỗ trong đình không hề trùng nhau một chi tiết nào và được bố trí rất hài hòa, không mang tính đối xứng như các chi tiết kiến trúc ở những ngôi đình khác…

Lời kết:

Đình Làng Việt thực sự là nơi lưu giữ tâm hồn người Việt và trí tuệ người Việt. Ngôi đình là một sự chuyển hóa và tái hiện lại trung thực thế giới quan của người nông dân Việt nam qua bao thế hệ. Đó là mối quan hệ giữa con người với con người, giữa con người với cấu trúc xã hội làng xã Việt cổ đến cách tương xứng với môi trường thiên nhiên, tất cả những khái niệm “vô hình” được “phiên dịch” và “tái hiện” trong bộ khung gỗ chắc chắn mà linh hoạt, trong cấu trúc không gian thoáng mở mà tầng bậc, trong chủ đề trang trí mộc mạc mà tinh tế.

Đình là một di sản phi vật thể và vật thể vô giá cần được lưu giữ và bảo tồn.

24 Mar 2019

Tác giả: ThS. KTS Vũ thị Ngọc Anh.

Nguồn: https://ltlskt-dhxd.com/2019/03/24/kien-truc-dinh-lang-viet/

1


2



3



4



5



6


Ding (building)
Vietnamese communal temple

This term has other meanings.

Dinh (Vietnamese Đình) is a communal house, a religious building, which is a typical architecture in the countryside in Vietnam. Dedicated to the founder of the village and plays a role as a gathering place for people in the local community.

Previously, the ding was a pavilion for relaxation. In 1231, King Tran Nyan Tong issued a decree designating the ding as a place to worship the Buddha.

The community house existed as a place of worship for the deity and a meeting place for people to worship. Starting from the end of the 15th century, with the development of Confucianism, the building began to serve as the head or founder of the village, this went from 1489 with the Van Kuang dynasty. But earlier traces of the use of the ding for the residence of the founders of the village are found from the 16th century. Previously, families consisted of 2-3 generations living in the same house.

Vietnamese communal temple

Đình (亭) or Vietnamese communal houses typical of buildings found in Vietnam villages, dedicated to worship the village God Thành hoàng, the village founder or a local hero. They also play the role as a meeting place of the people in the community, akin to modern civic centers.

History

Previously, the ding was a pavilion for relaxation. In 1231, King Tran Nyan Tong issued a decree designating the ding as a place to worship the Buddha.

The community house existed as a place of worship for the deity and a meeting place for people to worship. Starting from the end of the 15th century, with the development Thành Hoàng the building began to serve as the head or founder of the village, this went from 1489 with the Van Lang dynasty. But earlier traces of the use of the ding for the residence of the founders of the village are found from the 16th century. Previously, families consisted of 2-3 generations living in the same house.

============================================

Dự Án Khôi Phục Kiến Trúc Nhà Rong

nhà rong




Architecture Art Planning

https://aap.cornell.edu/news-events/rachel-kaplan-ritual-and-resilience-nh-r-ng-vietnam

Cornell AAP
1


-- Giai Điệu Cồng Chiêng Ha Tây
| RUPtv Media
RUP Media
https://youtu.be/woN7XQlKgak

On Ritual and Resilience: The Nhà Rông of Vietnam

Nhà Rong của đồng bào sắc tộc thiểu số miền núi.

Một nhà nguyện, một tòa án, một doanh trại, một ngọn hải đăng. Trong hàng trăm năm, nhà rong, hay Nhà Rông, đã hoạt động như một trung tâm tâm linh, văn hóa, hành chính và đầu mối của các làng đồng bào sắc tộc thiểu số trên khắp Cao Nguyên của Việt Nam. Có thể phân biệt bởi mái dốc lớn, dốc, xây dựng sàn, ban công lớn và vật liệu có nguồn gốc địa phương, tiêu biểu chính thức của Nhà Rông là một sự kết hợp phong phú giữa bối cảnh và biểu tượng. Nhà Rông là một phần của bản sắc của một ngôi làng, và như vậy, quy mô và sự phức tạp của rong được xem là sự phản ảnh sức mạnh và sự giàu có của chính ngôi làng.

Trong bối cảnh chính trị xã hội hiện đại của miền Trung Việt Nam ở miền đồi núi vùng cao, các rắc rối giữa chính phủ cộng sản Việt Nam và các nhóm đồng bào sắc tộc thiểu số trong khu vực có thể được nhìn thấy một cách tinh tế và rõ ràng. Các nhóm sắc tộc thiểu số cư trú vùng Cao Nguyên, được gọi chung là người Thượng, hay "người của núi", đã trải qua một lịch sử lâu dài và thô bạo về xung đột với đa số người Việt Nam và đã chiến đấu với đàn áp, bạo lực, di dời, phân biệt đối xử và thực dân được nhà nước cộng sản. Trong bối cảnh này, vai trò của Nhà Rông luôn thay đổi. Khi các lực lượng bên ngoài đang đe dọa các cộng đồng đồng bào sắc tộc thiểu số này, một số đang tạo ra mối liên kết chặt chẽ gìn giữ với lịch sử của họ, trong khi những người khác đang hướng tới một xu hướng hiện đại và toàn cầu hóa. Do đó, Nhà Rông của thế kỷ 21 là một khái niệm đa dạng và linh hoạt. Mặc dù hầu như luôn luôn hiện diện, theo lựa chọn hoặc ủy quyền của nhà cai trị, nó có thể phản ảnh bản sắc hoặc đại diện cho một nếp sống sinh hoạt thời cổ.

Về nghi lễ và khả năng phục hồi: Nhà Rông của Việt Nam là một cuộc nghiên cứu chính thức và theo phong cácch về Nhà Rông như một kiểu xây dựng bản địa. Triển lãm giới thiệu bốn Nhà Rông nguyên mẫu từ các tỉnh Kon Tum và Gia Rai ở Việt Nam. Thông qua một loạt các bản vẽ và hình ảnh kỹ thuật, dự án điều tra những phẩm chất độc đáo của Nhà Rông trên các nhóm sắc dân thiểu số ở địa phương khác nhau, nghiên cứu các yếu tố môi trường, chính trị và các yếu tố khác đã ảnh hưởng đến thiết kế, sử dụng và phát triển bối cảnh như thế nào.

Rachel Kaplan (M.Arch. '14) là một nhà thiết kế kiến trúc tại MDSzerbaty Associates ở thành phố New York. Về cách thức và khả năng phục hồi: Nhà Rông của Việt Nam trình bày nghiên cứu được tài trợ bởi ban ngành Học bổng Du lịch Eidlitz 2017–18.

Rachel Kaplan

Robert James Eidlitz Fellowship Information

Source: https://aap.cornell.edu/news-events/rachel-kaplan-ritual-and-resilience-nh-r-ng-vietnam


Văn Hóa Kiến trúc triều đại Hồng Bàng của nước Văn Lang/Xích Quỷ thời Hùng Vương





--

9


1
Một ngôi nhà sàn dài trong buôn làng Buôn Jun của người Mnong tại Cao Nguyên Việt Nam.




Toraja house in Indonesia
Tongkonan traditional house in Lempo village. Tana Toraja, Sulawesi. Indonesia


Tongkonan Traditional House, Tana Toraja, Indonesia

Peaked Roof of Tana Toraja Boat House


Replica of Melaka s Sultante Palace




Malacca Sultanate Palace Museum

000000000000000000000000000000000000000


List of monarchs of Vietnam

List of monarchs of Vietnam

17 languages

In other projects

• Wikimedia Commons

From Wikipedia, the free encyclopedia

Monarch of Vietnam
Last to reign Bảo Đại 8 January 1926 – 25 August 1945
Details
First monarch	Kinh Dương Vương (as king) Đinh Tiên Hoàng (as emperor)
Last monarch	Bảo Đại (as emperor)
Formation	2879 BC
Abolition	August 25, 1945
Residence	Cổ Loa Citadel (257 BC – 967) Imperial Citadel of Hoa Lư (968–1009) Imperial Citadel of Thăng Long (1010–1400; 1428–1789) Citadel of the Hồ Dynasty (1400–1407) Imperial City of Huế (1802–1945)
Pretender(s)	Guy Georges Vĩnh San (son of Emperor Duy Tân)

Part of a series on the
History of Vietnam
Ancient Hồng Bàng dynasty 2879 BC–258 BC Thục dynasty 257 BC–179 BC Triệu dynasty 204 BC–111 BC
Dominated 1st Chinese domination 111 BC–40 AD Trung sisters' rebellion 40–43 2nd Chinese domination 43–544 Early Lý dynasty 544–602 3rd Chinese domination 602–939
Dynastic Ngô dynasty 939–967 Đinh dynasty 968–980 Early Lê dynasty 980–1009 Later Lý dynasty 1009–1225 Trần dynasty 1225–1400 Hồ dynasty 1400–1407 4th Chinese domination 1407–1428 Later Lê dynasty 1428–1527 Mạc dynasty 1527–1592 Later Lê Restoration 1533–1788 Tây Sơn dynasty 1788–1802 Nguyễn dynasty 1802–1945
Colonial French Cochinchina 1862–1945 / 1945–1949 French Annam 1883–1945 / 1945–1948 French Tonkin 1883–1945 / 1945–1948 French Indochina 1887–1945 / 1945–1954 Empire of Vietnam 1945
Republic North Vietnam (Democratic Republic of Vietnam) 1945–1976 Provisional Central Government 1948–1949 South-North division 1954-1976 State of Vietnam 1949–1955 South Vietnam (Republic of Vietnam) 1955–1975 Provisional Revolutionary Government (Republic of South Vietnam) 1969–1976 Socialist Republic of Vietnam 1976–present
By topic Dynasties Economy Historical capitals Military Monarchs Names Naval
Timeline
Vietnam portal
v t e

This article lists the monarchs of Vietnam. Under the emperor at home, king abroad system used by later dynasties, Vietnamese monarchs would use the title of emperor (皇帝, Hoàng đế; or other equivalents) domestically, and the more common term sovereign (𤤰, Vua), king (王, Vương), or his/her (Imperial) Majesty (陛下, Bệ hạ).^[1][2]

Overview[edit]

See also: Emperor at home, king abroad

Some Vietnamese monarchs declared themselves kings (vương) or emperors (hoàng đế).^[1][2] Imperial titles were used for both domestic and foreign affairs, except for diplomatic missions to China where Vietnamese monarchs were regarded as kingship or prince. Many of the Later Lê monarchs were figurehead rulers, with the real powers resting on feudal lords and princes who were technically their servants. Most Vietnamese monarchs are known through their posthumous names or temple names, while the Nguyễn dynasty, the last reigning house is known through their era names.

Titles[edit]

Vietnamese titles[edit]

Vietnamese monarchs used and were referred to by many titles, depending on each ruler's prestige and favor. Except for legendary rulers and the Sinitic-speaking Zhao dynasty and the Early Ly dynasty, the most popular and common Vietnamese designation for ruler, vua 𪼀 (lit. sovereign, chieftain), according to Liam C. Kelley, is "largely based on a pure semantic association based on the benevolent feature associated to the 'father' (but, on the other hand, the image of the father may also be terrifying, strict, or even mean)." Because there is no elaborated Chinese character or any attempt to standardize the Sino-Vietnamese Chữ Nôm script to render vua, the title was rendered in different ways. Vua in Ancient Vietnamese (10th–15th centuries) is attested in the 14th-century Buddhist literature Việt Điện U Linh Tập as bùgài (布蓋) in Chinese or vua cái (great sovereign in Vietnamese),^[3] in 15th-century Buddhist scripture Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh as sībù (司布); in Middle Vietnamese (16th–17th centuries) as ꞗua or bua;^[4] becoming vua in Early Modern Vietnamese (18-19th centuries) such as recorded by Alexis-Marie de Rochon's A Voyage to Madagascar and the East Indies.^[5] Vua is not found in any Vietnamese dynastic records which all were written in the lingua franca Chữ Hán through.^{[citation needed]}

According to Mark Alves, Vietnamese vua was seemingly a loan word borrowed from the Old Chinese form of title Wáng (王, king), *‍ɢʷaŋ, to Proto-Viet-Muong. Frédéric Pain, however, insists that vua is from a completely indigenous Vietic lexicon, derived from sesquisyllabic proto-Vietic *k.bɔ.^[6] While the monarch was commonly referred vernacularly as vua, Vietnamese royal records and official ceremonial titles have used hoàng đế (emperor) or vương (king), which are Vietnamese renditions of Chinese royal titles Huángdì and Wáng, since the time of Đinh Bộ Lĩnh. They were employed to show the Vietnamese monarchs' credence, and the latter was used in tributary relations with the Chinese empires without being considered a Chinese subject.^[6][7]

Buddhism exerted influence on a number of Vietnamese royal titles, such as when the late 12th-century devout Buddhist king Lý Cao Tông (r. 1176–1210) demanded his courtiers to refer him as phật (Buddha).^[8] His great-grandfather and predecessor Lý Nhân Tông (r. 1072–1127), a great patronizer of the Buddhist sangha, in his stelae inscription erected in 1121, compared himself and his accomplishments with ancient rulers of the Indian subcontinent near the time of Gautama Buddha, particularly king Udayana and emperor Aśoka.^[9]

Cham titles[edit]

Cham rulers of the former kingdom of Champa in present-day Central and Southern Vietnam used many titles, mostly derived from Hindu Sanskrit titles. There were prefix titles, among them, Jaya and Śrī, which Śrī (His glorious, His Majesty) was used more commonly before each ruler's name, and sometimes Śrī and Jaya were combined into Śrī Jaya[monarch name]. Royal titles were used to indicate the power and prestige of rulers: raja-di-raja (king of kings), maharajadhiraja (great king of kings), arddharaja (vice king/junior king).^[10] After the fall of Vijaya Champa and the Simhavarmanid dynasty in 1471, all Sanskrit titles disappeared from Cham records, due to southern Panduranga rulers styled themselves as Po (native Cham title, which also means "King, His Majesty, Her Majesty"), and Islam gradually replaced Hinduism in post-1471 Champa.

Ancient period

Hồng Bàng period edit

According to tradition there were eighteen of the Hùng kings of the Hồng Bàng period, known then as Văn Lang at that time, from around 2879 BC to around 258 BC. Following is the list of 18 lines of Hùng kings as recorded in the book Việt Nam sử lược by Trần Trọng Kim.^[11]

/////

King	Given name	Probable Reign, and line of descent
Kinh Dương Vương (涇陽王)	Lộc Tục (祿續)	2879 BC – 2794 BC, Càn line (支乾)
Lạc Long Quân (貉龍君)	Sùng Lãm (崇纜)	2793 BC – 2525 BC, Khảm line (支坎)
Hùng Lân vương(雄麟王), Hùng King III	Lân Lang	2524 – 2253 BC,Cấn line (支艮)
Hùng Diệp Vương(雄曄王), Hùng King IV	Bửu Lang	2252 – 1913 BC,Chấn line (支震)
Hùng Hy Vương, Hùng King V	Viên Lang	1912 – 1713 BC,Tốn line (支巽)
Hùng Huy Vương(雄暉王), Hùng King VI	Pháp Hải Lang	1712 – 1632 BC,Ly line (支離)
Hùng Chiêu vương(雄昭王), Hùng King VII	Lang Liêu	1631 – 1432 BC,Khôn line(支坤)
Hùng Vĩ vương(雄暐王) Hùng King VIII	Thừa Vân Lang	1431 – 1332 BC,Đoài line (支兌)
Hùng Định vương(雄定王), Hùng King IX	Quân Lang	1331 – 1252 BC,Giáp line (支甲)
Hùng Hi vương(雄曦王), Hùng King X	Hùng Hải Lang	1251 – 1162 BC,Ất line (支乙)
Hùng Trinh Vương(雄楨王), Hùng King XI	Hưng Đức Lang	1161 – 1055 BC,Bính line (支丙)
Hùng Vũ Vương(雄武王), Hùng King XII	Đức Hiền Lang	1054 – 969 BC, Đinh line (支丁)
Hùng Việt Vương(雄越王), Hùng King XIII	Tuấn Lang	968 – 854 BC,Mậu line (支戊)
Hùng Anh Vương(雄英王), Hùng King XIV	Chân Nhân Lang	853 – 755 BC, Kỷ line (支己)
Hùng Triệu Vương(雄朝王), Hùng King XV	Cảnh Chiêu Lang	754 – 661 BC,Canh line (支庚)
Hùng Tạo Vương(雄造王), Hùng King XVI	Đức Quân Lang	660 – 569 BC,Tân line (支辛)
Hùng Nghị Vương(雄毅王), Hùng King XVII	Bảo Quân Lang	568 – 409 BC,Nhâm line (支壬)
Hùng Duệ Vương(雄睿王), Hùng King XVIII	Lý Văn Lang or Mai An Tiêm	408 – 258 BC,Qúy line (支癸)

....... ....

Âu Lạc (257–207 BC)

King	Images	Given name	Reign
An Dương Vương (安陽王)		Thục Phán (蜀泮)	257–207 BC

....... ....

Kingdom of Nanyue (207–111 BC)

See also: Triệu dynasty

There is still a debate about the status of the Triệu dynasty (Zhao dynasty): traditional Vietnamese historians considered the Triệu dynasty as a local Vietnamese dynasty while modern Vietnamese historians typically consider the Triệu dynasty as a Chinese dynasty. ^[12]

Emperor or king	image	Given name	Reign
Triệu Vũ Đế (趙武帝)		Triệu Đà (趙佗)	207–137 BC
Triệu Văn Đế (趙文帝)		Triệu Mạt (趙眜)	137–125 BC
Triệu Minh Vương (趙明王)		Triệu Anh Tề (趙嬰齊)	125–113 BC
Triệu Ai Vương (趙哀王)		Triệu Hưng (趙興)	113–112 BC
Triệu Dương Vương (趙術陽王)		Triệu Kiến Đức (趙建德)	112–111 BC

1st, 2nd, 3rd Chinese domination period (111 BC - 939 AD)

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

		Trưng Sisters			Lady Triệu					Mai Hắc Đế
Triệu dynasty								Early Lý dynasty				Phùng Hưng		Autonomy	Independent time
111 BCE	40		43	246		249	544	602	722		766	789	906	938

Trưng Sisters (40–43)

Queen	image	Full name	Reign
Trưng Nữ Vương (徵女王)		Trưng Trắc (徵側)	40–43

Mai rebellions (713–723)[edit]

King	Full name	Reign
Mai Hắc Đế (梅黑帝)	Mai Thúc Loan (梅叔鸞)	713–723
Mai Thiếu Đế (梅少帝)	Mai Thúc Huy (梅叔輝)	722–723
Mai Bạch Đầu Đế (梅白頭帝)	Mai Kỳ Sơn (梅奇山)	723 -724

Phùng rebellions (766–791)[edit]

King	Full name	Reign
Bố Cái Đại Vương (布蓋大王)	Phùng Hưng (馮興)	766–791
Phùng An (馮安)	Phùng An (馮安)	791–791

Early Lý dynasty (544–602)[edit]

Early Lý dynasty (544–602)
111 BC	544	602	938

Emperor	Full name	Reign
Lý Nam Đế (李南帝)	Lý Bôn (李賁)	544–548
Triệu Việt Vương (趙越王)	Triệu Quang Phục (趙光復)	548–571
Đào Lang Vương (桃郎王)	Lý Thiên Bảo (李天寶)	549–555
Hậu Lý Nam Đế (後李南帝)	Lý Phật Tử (李佛子)	571–603

Đào Lang Vương is not officially considered as king of Early Lý dynasty as he was a self-claimed king.

Autonomous period (866–938) & Independent period (938–1407)[edit]

Ming domination

Nam–Bắc triều * Bắc Hà–Nam Hà

French Indochina

Chinese domination

Ngô

Đinh

Early Lê

Lý

Trần

Hồ

Later Trần

Lê

Mạc

Revival Lê

Tây Sơn

Nguyễn

Modern time

Trịnh lords

Nguyễn lords

939

1009

1225

1400

1427

1527

1592

1788

1858

1945

Tĩnh Hải quân (866–938)[edit]

See also: Khúc clan

Khúc Family (905–938)
111 BC	905	938

Jiedushi	Full name	Reign
Khúc Tiên Chủ (曲先主)	Khúc Thừa Dụ (曲承裕)	905–907
Khúc Trung Chủ (曲中主)	Khúc Hạo (曲顥)	907–917
Khúc Hậu Chủ (曲後主)	Khúc Thừa Mỹ (曲承美)	917–930
Dương Đình Nghệ (楊廷藝)	Dương Đình Nghệ (楊廷藝)	930–937
Kiều Công Tiễn (矯公羡)	Kiều Công Tiễn (矯公羡)[1]	937–938

At this time, the Khúc leaders still held the title of Jiedushi, hence they are not official kings of Vietnam.

Ngô dynasty (939–967)[edit]

Ngô dynasty (939–965)
939	965	1945

King	Image	Era name	Full name	Reign
Tiền Ngô Vương (前吳王)		none	Ngô Quyền (吳權)	939–944
Dương Bình Vương (楊平王)[2]	no image	none	Dương Tam Kha (楊三哥)	944–950
Hậu Ngô Vương (後吳王)[3]	no image	none	Ngô Xương Ngập (吳昌岌) and Ngô Xương Văn (吳昌文)	951–954 950–965
^ Dương Tam Kha came from the Dương family.[13] ^ Hậu Ngô Vương was the title of both Ngô Xương Ngập and Ngô Xương Văn who co-ruled the country.[14]

Interregnum (944-968)[edit]

Warring states period[edit]

See also: Anarchy of the 12 Warlords

The throne of Ngô dynasty was upsurged by Dương Tam Kha ,the brother-in-law of Ngô Quyền and this led to anger among those who were loyal to Ngô dynasty. The local warlords decided to make the rebellions to claim the throne.

Anarchy of the 12 Warlords (944–968)
944	968	1945

Warlord	Lifespan	Real name	Description
Ngô Sứ Quân (吳使君)	?–968	Ngô Xương Xí (吳昌熾)	+ Grandson of Ngô Quyền and son of Ngô Xương Ngập and the legitimate heir of throne + Surrendered and pardoned in 968 End of Ngô dynasty
Ngô Lãm công (吳覽公) or Ngô An vương (吳安王)	? - 979	Ngô Nhật Khánh (吳日慶)	+ Grandson of Ngô Quyền and son of Ngô Xương Văn + Surrendered and pardoned in 968 Deserted to Champa at the end of Đinh dynasty and died in 979
Đỗ Cảnh Công (杜景公)	912 - 967	Đỗ Cảnh Thạc (杜景碩)	+ Chinese ancestry from Jiangsu + General of Ngô Quyền and served in Battle of Bạch Đằng (938) + Injured by arrow-shooting and died in 967
Phạm Phòng Át (范防遏)	910 - 972	Phạm Bạch Hổ ( 范白虎)	+ General of Ngô Quyền and served in Battle of Bạch Đằng (938) + Surrendered and pardoned in 966 and promoted as general by Đinh Bộ Lĩnh
Long Kiều vương (隆橋王)	?-967	Kiều Công Hãn (矯公罕)	+ Grandson of Kiều Công Tiễn and served in Battle of Bạch Đằng (938) + Defeated and fled to Ngô Xương Xí's side and killed in 967 .
Kiều Lệnh Công (隆令公)	?-?	Kiều Thuận (矯順)	+ Grandson of Kiều Công Tiễn and younger brother of Kiều Công Hãn + Defeated and killed .
Nguyễn Thái Bình (阮太平)	906 - 967	Nguyễn Khoan (阮寬)	+ Chinese ancestry + Oldest brother of Nguyễn Thủ Tiệp & Nguyễn Siêu + Surrendered and pardoned in 967 then become the monk .
Nguyễn Lệnh công (阮令公) or Vũ Ninh vương (武宁王)	908 - 967	Nguyễn Thủ Tiệp ( 阮守捷)	+ Chinese ancestry + Middle brother of Nguyễn Khoan & Nguyễn Siêu + Defeated and killed
Nguyễn Hữu Công (阮右公)	924 - 967	Nguyễn Siêu ( 阮超)	+ Chinese ancestry + Youngest brother of Nguyễn Khoan & Nguyễn Thủ Tiệp + Defeated and killed
Lý Lãng công (李郞公)	? - 968	Lý Khuê (李奎)	+ Defeated and killed
Trần Minh Công (陳明公)	888 - 967	Trần Lãm (陳覧)	+ Chinese ancestry from Guangdong + Later alliance with Đinh Bộ Lĩnh and adopted him as his son + After he died, Đinh Bộ Lĩnh inherited the army of Lãm and fight the unification war with the other warlord
Lữ Tá công (呂佐公)	927 - 968	Lã Đường ( 呂唐)	+ Defeated and killed

State of Đại Cồ Việt (968–1054) & State of Đại Việt (1054–1400, 1427–1804)[edit]

Đinh dynasty (968–980)[edit]

See also: Đinh dynasty

Đinh dynasty (968–980)
939	968	980	1945

Emperor	Image	Era name	Full name	Reign
Đinh Tiên Hoàng (丁先皇)		Thái Bình (太平)	Đinh Bộ Lĩnh (Đinh Hoàn) (丁部領 / 丁環)	968–979
Đinh Phế Đế (丁廢帝)		Thái Bình (太平)[4]	Đinh Toàn (Đinh Tuệ) (丁璿 / 丁穗)	979–980
^ Đinh Phế Đế continued to use his father's era name.[15]

Early Lê dynasty (980–1009)[edit]

Early Lê dynasty (980–1009)
939	980	1009	1945

Emperor	Image	Era name	Full name	Reign
Lê Đại Hành (黎大行)		Thiên Phúc (天福) Hưng Thống (興統) (989–993) Ứng Thiên (應天) (994–1005)	Lê Hoàn (黎桓)	980–1005
Lê Trung Tông (黎中宗)	No image	none	Lê Long Việt (黎龍鉞)	1005 (3 days)
Lê Ngoạ Triều (黎臥朝)		Cảnh Thụy (景瑞) (1008–1009)	Lê Long Đĩnh (黎龍鋌)	1005–1009

Later Lý dynasty (1009–1225)[edit]

Later Lý dynasty (1009–1225)
939	1010	1225	1945

Emperor	image	Era name	Full name	Reign
Lý Thái Tổ (李太祖)		Thuận Thiên (順天)	Lý Công Uẩn (李公蘊)	1010–1028
Lý Thái Tông (李太宗)		Thiên Thành (天成) (1028–1033) Thông Thụy (通瑞) (1034–1038) Càn Phù Hữu Đạo (乾符有道) (1039–1041) Minh Đạo (明道) (1042–1043) Thiên Cảm Thánh Võ (天感聖武) (1044–1048) Sùng Hưng Đại Bảo (崇興大寶) (1049–1054)	Lý Phật Mã (李佛瑪)	1028–1054
Lý Thánh Tông (李聖宗)		Long Thụy Thái Bình (龍瑞太平) (1054–1058) Chương Thánh Gia Khánh (彰聖嘉慶) (1059–1065) Long Chương Thiên Tự (龍彰天嗣) (1066–1067) Thiên Huống Bảo Tượng (天貺寶象) (1068–1069) Thần Võ (神武) (1069–1072)	Lý Nhật Tôn (李日尊)	1054–1072
Lý Nhân Tông (李仁宗)		Thái Ninh (太寧) (1072–1075) Anh Võ Chiêu Thắng (英武昭勝) (1076–1084) Quảng Hữu (廣祐) (1085–1091) Hội Phong (會豐) (1092–1100) Long Phù (龍符) (1101–1109) Hội Tường Đại Khánh (會祥大慶) (1110–1119) Thiên Phù Duệ Võ (天符睿武) (1120–1126) Thiên Phù Khánh Thọ (天符慶壽) (1127)	Lý Càn Đức (李乾德)	1072–1127
Lý Thần Tông (李神宗)		Thiên Thuận (天順) (1128–1132) Thiên Chương Bảo Tự (天彰寶嗣) (1133–1137)	Lý Dương Hoán (李陽煥)	1128–1138
Lý Anh Tông (李英宗)		Thiệu Minh (紹明) (1138–1139) Đại Định (大定) (1140–1162) Chính Long Bảo Ứng (政隆寶應) (1163–1173) Thiên Cảm Chí Bảo (天感至寶) (1174–1175)	Lý Thiên Tộ (李天祚)	1138–1175
Lý Cao Tông (李高宗)		Trinh Phù (貞符) (1176–1185) Thiên Tư Gia Thụy (天資嘉瑞) (1186–1201) Thiên Gia Bảo Hữu (天嘉寶祐) (1202–1204) Trị Bình Long Ứng (治平龍應) (1205–1210)	Lý Long Trát (Lý Long Cán) (李龍翰)	1176–1210
Lý Thẩm (李忱)	no image	none	Lý Thẩm (李忱)	1209–1209
Lý Huệ Tông (李惠宗)	no image	Kiến Gia (建嘉)	Lý Sảm (李旵)	1211–1224
Lý Nguyên Vương (李元王)	no image	Càn Ninh (乾寧)	Lý Nguyên Vương (李元王)	1214–1216
Lý Chiêu Hoàng (李昭皇)		Thiên Chương Hữu Đạo (天彰有道)[5]	Lý Phật Kim (Nguyễn Thiên Hinh) (李佛金)	1224–1225
^ The only empress in the history of Vietnam.[16] Lý Thẩm and Lý Nguyên Vương were acceded and disposed shortly during chaos periods, hence not considered as official emperors of Later Lý dynasty.

Trần dynasty (1225–1400)[edit]

Trần dynasty (1225–1400)
939	1225	1400	1945

Emperor	Image	Era name	Full name	Reign
Trần Thái Tông (陳太宗)		Kiến Trung (建中) (1225–1237) Thiên Ứng Chính Bình (天應政平) (1238–1350) Nguyên Phong (元豐) (1251–1258)	Trần Cảnh (陳煚)	1225–1258
Trần Thánh Tông (陳聖宗)		Thiệu Long (紹隆) (1258–1272) Bảo Phù (寶符) (1273–1278)	Trần Hoảng (陳晃)	1258–1278
Trần Nhân Tông (陳仁宗)		Thiệu Bảo (紹寶) (1279–1284) Trùng Hưng (重興) (1285–1293)	Trầm Khâm (陳昑)	1279–1293
Trần Anh Tông (陳英宗)		Hưng Long (興隆)	Trần Thuyên (陳烇)	1293–1314
Trần Minh Tông (陳明宗)		Đại Khánh (大慶) (1314–1323) Khai Thái (開泰) (1324–1329)	Trần Mạnh (陳奣)	1314–1329
Trần Hiến Tông (陳憲宗)		Khai Hữu (開祐)	Trần Vượng (陳旺)	1329–1341
Trần Dụ Tông (陳裕宗)		Thiệu Phong (紹豐) (1341–1357) Đại Trị (大治) (1358–1369)	Trần Hạo (陳暭)	1341–1369
Hôn Đức Công (昏德公)	no image	Đại Định (大定)	Dương Nhật Lễ (楊日禮)	1369–1370
Trần Nghệ Tông (陳藝宗)		Thiệu Khánh (紹慶)	Trần Phủ (陳暊)	1370–1372
Trần Duệ Tông (陳睿宗)		Long Khánh (隆慶)	Trần Kính (陳曔)	1372–1377
Trần Phế Đế (陳廢帝)	no image	Xương Phù (昌符)	Trần Hiện (陳晛)	1377–1388
Trần Thuận Tông (陳順宗)	no image	Quang Thái (光泰)	Trần Ngung (陳顒)	1388–1398
Trần Thiếu Đế (陳少帝)	no image	Kiến Tân (建新)	Trần Án (陳)	1398–1400

State of Đại Ngu (1400–1407)[edit]

Hồ dynasty (1400–1407)[edit]

Hồ dynasty (1400–1407)
939	1400	1407	1945

Emperor	Era name	Full name	Reign
Hồ Quý Ly (胡季犛)	Thánh Nguyên (聖元)	Hồ Quý Ly (胡季犛)	1400
Hồ Hán Thương (胡漢蒼)	Thiệu Thành (紹成) (1401–1402) Khai Đại (開大) (1403–1407)	Hồ Hán Thương (胡漢蒼)	1401–1407

Fourth Chinese domination period (1407–1427)[edit]

Later Trần dynasty (1407–1414)[edit]

Later Trần dynasty (1407–1414)
939	1407	1413	1945

Emperor	Era name	Full name	Reign
Giản Định Đế (簡定帝)	Hưng Khánh (興慶)	Trần Ngỗi (陳頠)	1407–1409
Trùng Quang Đế (重光帝)	Trùng Quang (重光)	Trần Quý Khoáng (陳季擴)	1409–1414
Thiên Khánh Đế (天慶帝)	Thiên Khánh (天慶)	Trần Cảo (陳暠)	1426–1428
^ Trần Cảo was a peasant who was a puppet emperor established by Lê Lợi – leader of Lam Son uprising, hence not considered as an official emperor of Later Trần dynasty.

Second independent period (1427–1883)[edit]

Later Lê dynasty – Early period (1428–1527)[edit]

Later Lê dynasty – Early period (1428–1527)
939	1428	1527	1945

Emperor	Image	Era name	Full name	Reign
Lê Thái Tổ (黎太祖)		Thuận Thiên (順天)	Lê Lợi (黎利)	1428–1433
Lê Thái Tông (黎太宗)		Thiệu Bình (紹平) (1434–1440) Đại Bảo (大寶) (1440–1442)	Lê Nguyên Long (黎元龍)	1433–1442
Lê Nhân Tông (黎仁宗)		Đại Hòa/Thái Hòa (大和 / 太和) (1443–1453) Diên Ninh (延寧) (1454–1459)	Lê Bang Cơ (黎邦基)	1442–1459
Lệ Đức Hầu (厲德侯)		Thiên Hưng (天興) (1459–1460)	Lê Nghi Dân (黎宜民)	1459–1460
Lê Thánh Tông (黎聖宗)		Quang Thuận (光順) (1460–1469) Hồng Đức (洪德) (1470–1497)	Lê Tư Thành (Lê Hạo) (黎思誠 / 黎灝)	1460–1497
Lê Hiến Tông (黎憲宗)	no image	Cảnh Thống (景統)	Lê Tranh (黎鏳)	1497–1504
Lê Túc Tông (黎肅宗)	no image	Thái Trinh (泰貞)	Lê Thuần (黎㵮)	1504–1504
Lê Uy Mục (黎威穆)		Đoan Khánh (端慶)	Lê Tuấn (黎濬)	1505–1509
Lê Tương Dực (黎襄翼)	no image	Hồng Thuận (洪順)	Lê Oanh (黎瀠)	1510–1516
Lê Quang Trị (黎光治)	no image	none	Lê Quang Trị (黎光治)	1516–1516
Lê Chiêu Tông (黎昭宗)		Quang Thiệu (光紹)	Lê Y (黎椅)	1516–1522
Lê Bảng (黎榜)	no image	Đại Đức (大德)	Lê Bảng (黎榜)	1518–1519
Lê Do (黎槱)	no image	Thiên Hiến (天宪)	Lê Do (黎槱)	1519–1519
Lê Cung Hoàng (黎恭皇)		Thống Nguyên (統元)	Lê Xuân (黎椿)	1522–1527
^ Lê Quang Trị, Lê Bảng and Lê Do were acceded and disposed shortly in chaos periods, hence not considered as official emperors of Later Lê dynasty

Northern and Southern dynasty (1533–1592)[edit]

Northern dynasty – Mạc dynasty (1527–1592)[edit]

Mạc dynasty (1527–1592)
939	1527	1592	1945

Emperor	Era name	Full name	Reign
Mạc Thái Tổ (莫太祖)	Minh Đức (明德)	Mạc Đăng Dung (莫登庸)	1527–1529
Mạc Thái Tông (莫太宗)	Đại Chính (大正)	Mạc Đăng Doanh (莫登瀛)	1530–1540
Mạc Hiến Tông (莫憲宗)	Quãng Hòa (廣和)	Mạc Phúc Hải (莫福海)	1541–1546
Mạc Chính Trung (莫正中)	none	Mạc Chính Trung (莫正中)	1546–1547
Mạc Tuyên Tông (莫宣宗)	Vĩnh Định (永定) (1547) Cảnh Lịch (景曆) (1548–1553) Quang Bảo (光宝) (1554–1561)	Mạc Phúc Nguyên (莫福源)	1546–1561
Mạc Mậu Hợp (莫茂洽)	Thuần Phúc (淳福) (1562–1565) Sùng Khang (崇康) (1566–1577) Diên Thành (延成) (1578–1585) Đoan Thái (端泰) (1586–1587) Hưng Trị (興治) (1588–1590) Hồng Ninh (洪寧) (1591–1592)	Mạc Mậu Hợp (莫茂洽)	1562–1592
Mạc Toàn (莫全)	Vũ An (武安) (1592–1592)	Mạc Toàn (莫全)	1592
Mạc Chính Trung claimed himself as emperor of Mạc dynasty, however Mạc dynasty never considered him as official emperor. After internal fighting with his brothers, he fled to the Ming dynasty of China. After Mạc Toàn, Mạc family was defeated by Later Lê forces and fled to Cao Bằng. Mac family continued to rule there until 1677: Mạc Kính Chỉ (莫敬止) (1592–1593) Mạc Kính Cung (莫敬恭) (1593–1625) Mạc Kính Khoan (莫敬寬) (1623–1638) Mạc Kính Vũ (莫敬宇) (1638–1677)

Southern dynasty – Revival Lê dynasty – Warlord period (1533–1789)[edit]

Later Lê dynasty – Warlord period (1533–1788)
939	1533	1789	1945

Emperor	Era name	Full name	Reign
Lê Trang Tông (黎莊宗)	Nguyên Hòa (元和)	Lê Ninh (黎寧)	1533–1548
Lê Trung Tông (黎中宗)	Thuận Bình (順平)	Lê Huyên (黎暄)	1548–1556
Lê Anh Tông (黎英宗)	Thiên Hữu (天祐) (1557) Chính Trị (正治) (1558–1571) Hồng Phúc (洪福) (1572–1573)	Lê Duy Bang (黎維邦)	1556–1573
Lê Thế Tông (黎世宗)	Gia Thái (嘉泰) (1573–1577) Quang Hưng (光興) (1578–1599)	Lê Duy Đàm (黎維潭)	1573–1599
Restoration – Conflict between the Trịnh and Nguyễn lords During this time, emperors of the Lê dynasty only ruled in name, it was the Trịnh Lords in Northern Vietnam and Nguyễn lords in Southern Vietnam who held the real power.
Lê Kính Tông (黎敬宗)	Thận Đức (慎德) (1600) Hoằng Định (弘定) (1601–1619)	Lê Duy Tân (黎維新)	1600–1619
Lê Thần Tông (黎神宗) (first reign)	Vĩnh Tộ (永祚) (1620–1628) Đức Long (德隆) (1629–1643) Dương Hòa (陽和) (1635–1643)	Lê Duy Kỳ (黎維祺)	1619–1643
Lê Chân Tông (黎真宗)	Phúc Thái (福泰)	Lê Duy Hựu (黎維祐)	1643–1649
Lê Thần Tông (黎神宗) (second reign)	Khánh Đức (慶德) (1649–1652) Thịnh Đức (盛德) (1653–1657) Vĩnh Thọ (永壽) (1658–1661) Vạn Khánh (萬慶) (1662)	Lê Duy Kỳ (黎維祺)	1649–1662
Lê Huyền Tông (黎玄宗)	Cảnh Trị (景治)	Lê Duy Vũ (黎維禑)	1663–1671
Lê Gia Tông (黎嘉宗)	Dương Đức (陽德) (1672–1773) Đức Nguyên (德元) (1674–1675)	Lê Duy Cối (黎維禬)	1672–1675
Lê Hy Tông (黎熙宗)	Vĩnh Trị (永治) (1678–1680) Chính Hòa (正和) (1680–1705)	Lê Duy Hợp (黎維祫)	1676–1704
Lê Dụ Tông (黎裕宗)	Vĩnh Thịnh (永盛) (1706–1719) Bảo Thái (保泰) (1720–1729)	Lê Duy Đường (黎維禟)	1705–1728
Lê Duy Phường (黎維祊)	Vĩnh Khánh (永慶)	Lê Duy Phường (黎維祊)	1729–1732
Lê Thuần Tông (黎純宗)	Long Đức (龍德)	Lê Duy Tường (黎維祥)	1732–1735
Lê Ý Tông (黎懿宗)	Vĩnh Hữu (永佑)	Lê Duy Thận (黎維祳)	1735–1740
Lê Hiển Tông (黎顯宗)	Cảnh Hưng (景興)	Lê Duy Diêu (黎維祧)	1740–1786
Lê Chiêu Thống (黎昭統)	Chiêu Thống (昭統)	Lê Duy Khiêm (Lê Duy Kỳ) (黎維 / 黎維祁)	1787–1789

Tonkin – Trịnh lords (1545–1787)[edit]

Trịnh Lords (1545–1787)
939	1545	1787	1945

Lord	Given name	Reign
Trịnh Kiểm (鄭檢)	Trịnh Kiểm (鄭檢)	1545–1570
Bình An Vương (平安王)	Trịnh Tùng (鄭松)	1570–1623
Thanh Đô Vương (清都王)	Trịnh Tráng (鄭梉)	1623–1652
Tây Định Vương (西定王)	Trịnh Tạc (鄭柞)	1653–1682
Định Nam Vương (定南王)	Trịnh Căn (鄭根)	1682–1709
An Đô Vương (安都王)	Trịnh Cương (鄭棡)	1709–1729
Uy Nam Vương (威南王)	Trịnh Giang (鄭杠)	1729–1740
Minh Đô Vương (明都王)	Trịnh Doanh (鄭楹)	1740–1767
Tĩnh Đô Vương (靖都王)	Trịnh Sâm (鄭森)	1767–1782
Điện Đô Vương (奠都王)	Trịnh Cán (鄭檊)	1782 (2 months)
Đoan Nam Vương (端南王)	Trịnh Khải (鄭楷)	1782–1786
Án Đô Vương (晏都王)	Trịnh Bồng (鄭槰)	1786–1787

Trịnh Kiểm never declared himself as Lord during his rule, his titles were posthumously given by his descendants. Hence he is not considered as an official Trịnh Lord.

Cochinchina – Nguyễn lords (1558–1777)[edit]

Nguyễn Lords (1558–1777)
939	1558	1802	1945

Lord	Full name	Reign
Chúa Tiên (主僊)	Nguyễn Hoàng (阮潢)	1558–1613
Chúa Sãi (主仕)	Nguyễn Phúc Nguyên (阮福源)	1613–1635
Chúa Thượng (主上)	Nguyễn Phúc Lan (阮福瀾)	1635–1648
Chúa Hiền (主賢)	Nguyễn Phúc Tần (阮福瀕)	1648–1687
Chúa Nghĩa (主義)	Nguyễn Phúc Thái (阮福溙)	1687–1691
Chúa Minh (主明)	Nguyễn Phúc Chu (阮福淍)	1691–1725
Chúa Ninh (主寧)	Nguyễn Phúc Trú (阮福澍)	1725–1738
Võ Vương (武王)	Nguyễn Phúc Khoát (阮福濶)	1738–1765
Định Vương (定王)	Nguyễn Phúc Thuần (阮福淳)	1765–1777
Tân Chính Vương (新政王)	Nguyễn Phúc Dương (阮福暘)	1776–1777

Nguyễn Phúc Dương was established by Tây Sơn leaders (Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ and Nguyễn Lữ) as a puppet Nguyễn Lord for their political purpose during Tây Sơn uprising. Hence he is sometimes not considered as an official Nguyễn lord.

Tây Sơn dynasty (1778–1802)[edit]

Tây Sơn dynasty (1778–1802)
939	1778	1802	1945

Emperor	Era name	Full name	Reign
Thái Đức (泰德)	Thái Đức (泰德)	Nguyễn Nhạc (阮岳)	1778–1788
Quang Trung (光中)	Quang Trung (光中)	Nguyễn Huệ (阮惠)	1788–1792
Cảnh Thịnh (景盛)	Cảnh Thịnh (景盛) Bảo Hưng (寶興)	Nguyễn Quang Toản (阮光纘)	1792–1802

Nguyễn Nhạc dropped his emperor title in 1788 after his younger brother – Nguyễn Huệ – declared himself as Emperor.

Empire of Great Vietnam (1802–1883), Annam and Tonkin Protectorates (1883–1945), and Empire of Vietnam (1945)[edit]

Nguyễn dynasty (1802–1945)[edit]

Nguyễn dynasty (1802–1945)
939	1802	1945

Emperor	Image	Temple name	Full name	Reign
Gia Long (嘉隆)		Thế Tổ (世祖)	Nguyễn Phúc Ánh (阮福暎)	1802–1820
Minh Mạng (明命)		Thánh Tổ (聖祖)	Nguyễn Phúc Đảm (阮福膽)	1820–1841
Thiệu Trị (紹治)		Hiến Tổ (憲祖)	Nguyễn Phúc Miên Tông (阮福綿宗)	1841–1847
Tự Đức (嗣德)		Dực Tông (翼宗)	Nguyễn Phúc Hồng Nhậm (阮福洪任)	1847–1883
Dục Đức (育德)		Cung Tông (恭宗)	Nguyễn Phúc Ưng Ái (Nguyễn Phúc Ưng Chân) (阮福膺𩡤 / 阮福膺禛)	1883 (3 days)
Hiệp Hòa (協和)		none	Nguyễn Phúc Hồng Dật (阮福洪佚)	1883 (6 months)
Kiến Phúc (建福)		Giản Tông (簡宗)	Nguyễn Phúc Ưng Đăng (阮福膺登)	1883–1884
Hàm Nghi (咸宜)		none	Nguyễn Phúc Minh (阮福明)	1884–1885
Đồng Khánh (同慶)		Cảnh Tông (景宗)	Nguyễn Phúc Ưng Kỷ (阮福膺祺)	1885–1889
Thành Thái (成泰)		none	Nguyễn Phúc Bửu Lân (阮福寶嶙)	1889–1907
Duy Tân (維新)		none	Nguyễn Phúc Vĩnh San (阮福永珊)	1907–1916
Khải Định (啓定)		Hoằng Tông (弘宗)	Nguyễn Phúc Bửu Đảo (阮福寶嶹)	1916–1925
Bảo Đại (保大)		none	Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy (阮福永瑞)	1925–1945

Non-Vietnamese nations[edit]

Champa (192–1832)[edit]

Dynasty	King	Real name	Reign
I Dynasty	Sri Mara	Ch'ű-lien[17]: 44	192–?
	?
	?
		Fan Hsiung[17]: 44	fl. 270
		Fan Yi[17]: 44	c. 284–336
II Dynasty		Fan Wen[17]: 44–45	336–349
		Fan Fo[17]: 47	349–?
	Bhadravarman I[17]: 48	Fan Hu Ta[17]: 56	380–413[17]: 56
	Gangaraja[17]: 57	Fan Ti Chen[17]: 56
	Manorathavarman[17]: 57
		Fan Diwen	died c. 420
III Dynasty	Fan Yang Mai I	Fan Yangmai	c. 420–421[17]: 57
	Fan Yang Mai II[17]: 57	Fan Duo	c. 431 – c. 455
		Fan Shencheng[17]: 57	c. 455 – c. 484
		Fan Danggenchun[17]: 58	c. 484 – c. 492
		Fan Zhunong	c. 492 – c. 498[17]: 59
		Fan Wenkuan [17]: 59  or Fan Wenzan	c. 502 – c. 510
	Devavarman[17]: 59	Fan Tiankai	c. 510 – c. 526
	Vijayavarman[17]: 59		c. 526/9
IV Dynasty	Rudravarman I[17]: 70		c. 529 ?
	Sambhuvarman[17]: 70	Fan Fanzhi	572 – 629
	Kandarpadharma[17]: 71	Fan Touli	629 –
	Prabhasadharma	Fan Zhenlong	– 645[17]: 71
	Bhadresvaravarman[17]: 71		645–?
	Isanavarman (FEMALE)[17]: 71		died 653
	Vikrantavarman I	Zhuge Di	653–c. 686[17]: 72
	Naravahanavarman		c. 686 – c. ?
	Vikrantavarman II[17]: 72		c. 687 – c. 731
Rudravarman II[17]: 94		c. 731/58
V Dynasty (of Panduranga)	Prithindravarman[17]: 95		? 758–?
	Satyavarman[17]: 95		c. 770/87
	Indravarman I[17]: 103		c. 787/803
	Harivarman I[17]: 103		c. 803/17 > ?
	Vikrantavarman III[17]: 104		? -c. 854
VI Dynasty (of Bhrigu)	Indravarman II[17]: 123		c. 854/98
	Jaya Sinhavarman I[17]: 123		c. 898/903
	Jaya Saktivarman[17]: 123
	Bhadravarman II[17]: 123		fl. 910
	Indravarman III[17]: 123		c. 918–959
	Jaya Indravarman I[17]: 124		959– < 965
	Paramesvaravarman I[17]: 124	Bo-mei-mei-shui Yang Bu-yin-cha (波美美稅楊布印茶)[18]	< 965–982
	Indravarman IV[17]: 125		982–986's
	Liu Ji-zong[17]: 125	Lưu Kế Tông (劉継宗)[19][20][18]	c. 986–989
VII Dynasty	Harivarman II[17]: 125	Yang Tuo Pai (楊陀排)[19][20][18][21]	c. 989–997
	Yang Bo Zhan, of Fan[17]: 125	Yang Bozhan (楊波占)[19][20][18][22]	?
	Yang Pu Ku Vijaya[17]: 139	Yan Pu Ku Vijaya Sri (楊甫恭毘施離)[19][20][18]	c. 998–1007
	Harivarman III[17]: 139	Yang Pu Ju-bi-cha-she-li (楊普俱毘茶室離) [19][20][18]	fl. 1010
	Paramesvaravarman II[17]: 139	Yang Pu Ju-bi-cha-she-li (楊普俱毘茶室離) [19][20][18]	fl. 1018
	Vikrantavarman IV[17]: 139	Yang Bu Ju-shi-li (楊卜俱室離) [19][20][18]	?–?1030
	Jaya Simhavarman II[17]: 139		?1030–?1044
VIII Dynasty (of the South)	Jaya Paramesvaravarman I[17]: 140	Ku Sri Paramesvarmadeva Yang Pu (倶舍波微收羅婆麻提楊卜)[19][20][18]	1044–1060
	Bhadravarman III[17]: 140		?–1061
	Rudravarman III[17]: 140		1061–1074
IX Dynasty	Harivarman IV[17]: 154		1074–1080
	Jaya Indravarman II[17]: 154		1080–1081, 1086–1114
	Paramabhodhisatva[17]: 154	–	1081–1086
	Harivarman V[17]: 164	Yang Bu Ma-die (楊卜麻 曡)[18]	1114–1139
X Dynasty	Jaya Indravarman III[17]: 164		1139/45
XI Dynasty	Rudravarman IV (Khmer vassal)		1145–1147[17]: 164
	Jaya Harivarman I[17]: 164		1147–1167
	Jaya Harivarman II[17]: 165		1167
	Jaya Indravarman IV[17]: 165–166		1167–1190, died 1192
XII Dynasty	Suryajayavarmadeva (Khmer vassal in Vijaya)[17]: 171		1190–1191
	Suryavarmadeva (Khmer vassal in Pandurang)[17]: 170–171		1190–1203
	Jaya Indravarman V (in Vijaya)[17]: 171		1191
	Champa under Cambodian rules		1203–1220
	Jaya Paramesvaravarman II[17]: 171		1220–c.1252
	Jaya Indravarman VI[17]: 182		c.1252–1257
	Indravarman V[17]: 192		1257–1288
	Jaya Sinhavarman III		1288–1307
	Jaya Sinhavarman IV		1307–1312
	Chế Nang (Vietnamese Vassal)		1312–1318
XIII Dynasty	Chế A Nan		1318–1342
	Trà Hoa Bồ Đề		1342–1360
	Chế Bồng Nga (Red king-strongest king)		1360–1390
XIV Dynasty	Jaya Simhavarman VI		1390–1400
	Indravarman VI		1400–1441
	Virabhadravarman		1441–?
	Maija Vijaya		1441–1446
	Moho Kouei-Lai		1446–1449
Moho Kouei-Yeou		1449–1458
XV Dynasty	Moho P'an-Lo-Yue		1458–1460
	Tra-Toan		1460–1471
Dynasty of the South	Po Ro Me		1627–1651
	Po Niga		1652–1660
	Po Saut		1660–1692
Dynasty of Po Saktiraidaputih, vassal Cham rulers under the Nguyễn lords	Po Saktirai da putih		1695–1728
	Po Ganvuh da putih		1728–1730
	Po Thuttirai		1731–1732
	vacant		1732–1735
	Po Rattirai		1735–1763
	Po Tathun da moh-rai		1763–1765
	Po Tithuntirai da paguh		1765–1780
	Po Tithuntirai da parang		1780–1781
	vacant		1781–1783
	Chei Krei Brei		1783–1786
	Po Tithun da parang		1786–1793
	Po Lathun da paguh		1793–1799
	Po Chong Chan		1799–1822

Funan (68–550)[edit]

King	Reign
Soma (fem.)	latter 1st century
Kaundinya I (Hun-t'ien)	latter 1st century
?
?
Hun P’an-h’uang	second half of 2nd century
P’an-P’an	early 3rd century
Fan Shih-Man	c. 205–225
Fan Chin-Sheng	c. 225
Fan Chan	c. 225 – c. 240
Fan Hsun	c. 240–287
Fan Ch’ang	c. 245
Fan Hsiung	270 ?–285
?
?
Chandan (Chu Chan-t’an)	357[17]: 46
?
?
Kaundinya II (Chiao Chen-ju)	?–434
Sresthavarman ? or Sri Indravarman (Che-li-pa-mo or Shih-li-t’o-pa-mo)	434–438[17]: 56
?
?
Kaundinya Jayavarman (She-yeh-pa-mo)	484–514
Rudravarman	514–539, died 550
Sarvabhauma ? (Liu-t’o-pa-mo)	?
?	c. 550–627

Chenla (550–802)[edit]

Order	King	Reign
1	Bhavavarman I	around 550–600
2	Mahendravarman	around 600–616
3	Isanavarman I	616–635
4	Bhavavarman II	639–657
5	Candravarman?	?
6	Jayavarman I	around 657–690
7	Queen Jayadevi	690–713
8	Sambhuvarman	713–716
9	Pushkaraksha	716–730
10	Sambhuvarman	around 730–760
11	Rajendravarman I	around 760–780
12	Mahipativarman	around 780–788

Ngưu Hống (11th century – 1433)[edit]

Order	King	Reign
1	Tạo Lò	?–?
2	Lạng Chượng	around 1000–1067
3	Lò Lẹt	1292–1329
4	Con Mường	1329–1341
5	Ta Cằm	1341–1392
6	Ta Ngần	1392–1418
7	Phạ Nhù	1418–1420
8	Mứn Hằm	1420–1441

------------------

See also[edit]

• Family tree of Vietnamese monarchs
• List of Vietnamese dynasties
• Vietnamese era name
• Emperor at home, king abroad

==================